Sposób dokonania przelewu wierzytelności przyszłej i jej skutki
Ogólnie
rzecz biorąc, ze względu na swój skutek prawny przelew
wierzytelności należy do czynności prawnych rozporządzających,
ponieważ przenosi prawo podmiotowe jakim jest wierzytelność z
jednego podmiotu na inny podmiot – przy czym może przybrać
dwojaką postać: 1) umowy o podwójnym skutku oraz, 2) czystej umowy
rozporządzającej.1
W pierwszym wariancie przelew polega na umowie zobowiązującej,
wobec realizacji której następuje przeniesienie wierzytelności.
Skutek nie musi być wyraźnie w umowie przewidziany albowiem kreuje
go norma z art. 510 § 1 KC. Z kolei przelew w drugiej postaci polega
na realizacji wyłącznie skutków rozporządzających, choć mimo to
pozostaje on wciąż umową, której ważność uzależniona jest od
istnienia zobowiązania do dokonania przysporzenia przez
przeniesienie wierzytelności (pozostaje umową kauzalną). Umowa
przelewu poza tym ma charakter czynności prawnej konsensualnej.
Tylko w sytuacji, gdy wierzytelność została stwierdzona pismem,
jej przelew powinien być pismem stwierdzony, lecz tylko pod rygorem
ad probationem. Do przeniesienia wierzytelności w drodze przelewu
zbędna jest zgoda dłużnika.
W
odniesieniu do wierzytelności przyszłych znalazło to potwierdzenie
w uchwale z 19.9.1997 r. gdzie SN uznał, że przelew wierzytelności
przyszłych dostatecznie oznaczonych może nastąpić zarówno w
drodze umowy zobowiązująco-rozporządzającej (art. 510 § 1 KC),
jak też na mocy umowy czysto zobowiązującej (art. 510 § 2 KC).
Najważniejszym wymogiem dla dopuszczalności rozporządzania
wierzytelnościami przyszłymi jest oznaczenie dostatecznie
szczegółowo w umowie. Chodzi o taką indywidualizację aby w
momencie powstania wierzytelności można było stwierdzić,że to
ona była przedmiotem przelewu. Potrzebne jest określenie tytułu
powstania wierzytelności, oraz wskazania osób wierzyciela i
dłużnika. Zdaniem SN, w sytuacji, gdy wierzytelność przyszła
została w wystarczający sposób oznaczona w umowie zobowiązującej
do jej przeniesienia, nie ma powodów, dla których konieczne byłoby
zawieranie przez strony dodatkowego porozumienia o charakterze umowy
rozporządzającej. Podsumowując SN stwierdził, że „umowa
sprzedaży lub jakakolwiek inna umowa zobowiązująca do
przeniesienia wierzytelności przyszłej, odpowiednio oznaczonej, w
zasadzie tę wierzytelność przenosi z chwilą jej powstania”.
Dokonanie
przez ubezpieczającego cesji wierzytelności, wynikającej z umowy
ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych, nie
prowadzi do nabycia tej wierzytelności, jeżeli nie doszło do
zdarzenia objętego ryzykiem ubezpieczeniowym. W dacie dokonywania
cesji wierzytelności cedenta nie istniała i nie mogła być
przedmiotem przelewu. Do chwili wystąpienia tego zdarzenia istnieje
co najwyżej ekspektatywa tej wierzytelności, a więc względne
prawo tymczasowe. Pełny rozporządzający skutek umowy należy
łączyć dopiero z powstaniem wierzytelności po stronie cedenta, a
zatem z zajścia wypadku, przewidzianego w umowie ubezpieczenia.2
Uważa
się, że niedostateczne oznaczenie wierzytelności przyszłej w
umowie spowoduje to, iż wywoła ona co najwyżej skutek
zobowiązujący3.
Przeniesienie wierzytelności będzie zależne od zawarcia przez
strony dodatkowej umowy, w której to nastąpi szczegółowe
oznaczenie przedmiotu cesji. Wynika to z faktu, że niemożliwe jest
rozporządzanie prawem oznaczonym rodzajowo.
Analiza
rozważań SN prowadzi do wniosku, iż wierzytelność przyszła może
przejść na nabywcę dopiero z chwilą powstania”. Zatem
wierzytelność powstaje najpierw w majątku jej zbywcy, a dopiero
później następuje jej przejście do majątku cesjonariusza. Mamy
tu do czynienia z nabyciem pochodnym. „Powstaje oczywiście pytanie
o sens takiej konstrukcji. Czy rzeczywiście fakt, że dana
wierzytelność pozostaje przez fikcyjną sekundę w majątku
cedenta, ma jakieś konsekwencje praktyczne? Wydaje się, że tak. W
przypadku pochodnego nabycia wierzytelności pojawia się pewne
ryzyko, że wierzytelność lub jej ekspektatywa stanie się
składnikiem masy upadłościowej zbywcy albo przedmiotem skierowanej
przeciwko niemu egzekucji. „4
Podnoszone jest również, że wcześniejszemu przejściu
wierzytelności na cesjonariusza stoi na przeszkodzie zasada nemo
plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habe, zgodnie z którą
nikt nie może przenieść więcej praw niż sam posiada.
Radca prawny Piotr Bliźniak
LEX GEMINI Kancelaria Radcy Prawnego Żary
www.lexgemini.pl
Radca prawny Piotr Bliźniak
LEX GEMINI Kancelaria Radcy Prawnego Żary
www.lexgemini.pl
1Z.
Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania – Część ogólna,
Warszawa 2006, s. 257.
2Wyrok
SN z dnia 15 lutego 2006 r., IV CSK 71/05, OSP 2008, nr 4, poz. 42.
3J.
P. Naworski w glosie do uchwały SN z 19.9.1997 r., „Radca Prawny”
Nr3/1998, s. 92
4http://www.monitorprawniczy.pl/index.php?cid=20&id=1687&mod=m_artykuly
Radca prawny prowadzący własną Kancelarię Radcy Prawnego w Żarach. Radca prawny traktuje klientów z miasta Żary priorytetowo zapewniając nawyższą jakość usług za rozsądną cenę. Prawnik w Żarach profesionalnie doradzi w kwestiach prawnych, a także zapewni kompetentne zastępstwo przed sądem lub organem państwowym czy samorzadowym. Dobry prawnik- Żary i jego mieszkańcy potrzebują fachowej pomocy prawnej pozwalającej zabezpieczyć swoje interesy. Dobry i tani prawnik w Żarach ma swoje biuro przy ul. Okrzei 9, Żary, w budynku przychodni Medyk, nieopodal firmy Rolmasz.. Obsługuje m.in. z nowoczesną formą zajmującą się aranżacja wnętrz i projektowanie wnętrz przez profesjonalnych architektów we Wrocławiu i Zielonej Górze RT Studio Projektowe.
Radca prawny prowadzący własną Kancelarię Radcy Prawnego w Żarach. Radca prawny traktuje klientów z miasta Żary priorytetowo zapewniając nawyższą jakość usług za rozsądną cenę. Prawnik w Żarach profesionalnie doradzi w kwestiach prawnych, a także zapewni kompetentne zastępstwo przed sądem lub organem państwowym czy samorzadowym. Dobry prawnik- Żary i jego mieszkańcy potrzebują fachowej pomocy prawnej pozwalającej zabezpieczyć swoje interesy. Dobry i tani prawnik w Żarach ma swoje biuro przy ul. Okrzei 9, Żary, w budynku przychodni Medyk, nieopodal firmy Rolmasz.. Obsługuje m.in. z nowoczesną formą zajmującą się aranżacja wnętrz i projektowanie wnętrz przez profesjonalnych architektów we Wrocławiu i Zielonej Górze RT Studio Projektowe.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz