czwartek, 23 lipca 2015

Zawarcie umowy spółki cywilnej

Umowa spółki cywilnej - zawarcie, treść.


Podstawą działalności spółki cywilnej jest umowa wspólników. Przepisy kodeksowe, w przeciwieństwie do regulacji KSH nie przewidują minimalnych wymagań umowy spółki (art. 25 KSH, art. 91 KSH, art. 105 KSH, art. 130 KSH, art. 157 KSH, art. 304 KSH). Nie mniej jednak za elementy przedmiotowo istotne umowy uznać należy określenie stron (tj. imion, nazwisk, nazw wspólników), określenie wspólnego celu gospodarczego (w wypadku, gdy celem będzie prowadzenie działalności gospodarczej, ponad to określenie rodzaju działalności) oraz określenie działań niezbędnych do realizacji owego wspólnego celu gospodarczego.48 Przez to ostatnie rozumieć należy określenie przedmiotu wkładu lub określenie działalności wspólników.
Umowa spółki zawierać może dodatkowe elementy, za najistotniejsze z nich można przyjąć: a) określenie wartości wkładów, jeżeli nie są one równe (art. 861 § 2 KC), b) określenie wielkości udziałów poszczególnych wspólników we wspólnym majątku, c) określenie czasu trwania spółki, d) określenie trybu podejmowania uchwał (art. 865 § 2 KC), e) ograniczenie prawa do prowadzenia spraw spółki (art. 865 § 1 KC), f) powierzenie prowadzenia spraw spółki osobie spoza grona wspólników (art. 866 KC), g) ograniczenie prawa do reprezentowania spółki, h) określenie sposobu reprezentowania spółki, i) określenie udziału w zysku i stracie (art. 867 § 1 KC), j) określenie terminów wypowiedzenia udziałów (art. 869 § 1 KC), k) zastrzeżenie wejścia spadkobiercy na miejsce wspólnika, l) określenie powodów rozwiązania spółki (art. 873 KC). 
Umowa spółki cywilnej, w przeciwieństwie do umów spółek regulowanych w KSH, nie wymaga rejestracji.49 W związku z tym, że przedsiębiorcami są wspólnicy, to oni legitymować się muszą wpisem do ewidencji działalności gospodarczej (ewentualnie wpisem do KRS, jeżeli wspólnikiem nie jest osoba fizyczna).50 Zgodnie z przepisami SDG działalność gospodarcza w ramach spółki cywilnej może być podjęta dopiero po uzyskaniu przez wszystkich wspólników wpisu do ewidencji działalności gospodarczej (art. 14 SDG). Jeżeli dla prowadzenia działalności wymagana jest koncesja, wszyscy wspólnicy spółki cywilnej muszą ją uzyskać w celu podjęcia działalności,51 podobnie w wypadku licencji – w wypadku świadczenia usług przez osobę inną niż licencjobiorca następuje bezprawne przeniesienie uprawnień z licencji na osobę trzecią.52 
Spółki cywilne osób fizycznych powinny występować w obrocie pod imionami i nazwiskami wszystkich wspólników53, ewentualnie posługując się dodatkowo nazwami fantazyjnymi jako nazwami przedsiębiorstwa.54 Ponadto powinno używać się oznaczenia „spółka cywilna” w celu sygnalizacji prowadzenia działalności w tej formie.55 Brak podmiotowości prawnej wiąże się z brakiem możliwości posiadania przez spółkę cywilną własnej firmy56 – orzecznictwo uznaje nazwę przedsiębiorstwa spółki za dobro osobiste wspólników, a nie samej spółki.57 
Ustawodawca przesądził, że to spółka cywilna, a nie każdy ze wspólników jako indywidualny przedsiębiorca, podlega rejestracji w Urzędzie Statystycznym, w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej i to ona uzyskuje REGON.58 Wspólnicy o nadanie numeru REGON mają obowiązek wystąpić w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy spółki do urzędu statystycznego województwa, na którego obszarze spółka ma siedzibę.59 
Założenie spółki cywilnej służącej do prowadzenia działalności gospodarczej wymaga również zgłoszenia do urzędu skarbowego, w celu uzyskania dla spółki numeru identyfikacji podatkowej (NIP).60 Charakter prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej wymaga wystawiania faktur przez nią jako jeden podmiot.61 Obowiązek zgłoszenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest konsekwencją podlegania przez wspólników oraz osoby zatrudnione przez spółkę ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym. Wspólnicy samodzielnie opłacają własne składki, a odpowiednie zgłoszenie nastąpić musi w terminie 7 dni od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast spółka cywilna podlega zgłoszeniu jako płatnik składek w terminie 7 dni od dnia zatrudnienia pierwszego pracownika lub powstania stosunku prawnego uzasadniającego objęcie ubezpieczeniem społecznym lub zdrowotnym. 
Przedsiębiorcy dla prowadzenia działalności gospodarczej posiadać muszą rachunek bankowy. Banki mogą prowadzić wspólny rachunek dla wspólników spółki cywilnej będącymi osobami fizycznymi.62 Jest to konsekwencją tego, że rachunek wspólny może być prowadzony dla kilku osób fizycznych63, oraz że to spółka cywilna jest dysponentem środków zgromadzonych na rachunku.64 Wspólny zewnętrzny rachunek wszystkich wspólników ułatwia znacznie prowadzenie działalności.65 
Umowa spółki cywilnej podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy z dnia 09.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust.1 pkt k PCC).66 Obowiązek podatkowy powstaje w momencie podpisania umowy (art. 3 ust. 1 pkt 1 PCC), za podatek wspólnicy odpowiadają solidarnie (art 5 ust. 2 PCC). Przy zawieraniu umowy spółki cywilnej podstawę opodatkowania stanowi wartość wnoszonych wkładów (art. 6 ust. 1 pkt 8 PCC), przy stawce wynoszącej 0,5 % (art 7 ust. 1 pkt 9 PCC). Wspólnicy obowiązani są bez wezwania obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od powstania obowiązku podatkowego (art. 10 ust.1 PCC). 
Zmiana treści umowy spółki cywilnej 
Zmiana treści umowy polegać może na przekształceniu jego treści albo na zmianie składu osobowego spółki i może nastąpić jedynie poprzez zmianę pierwotnej umowy spółki, co nie wymaga, co do zasady zachowania formy szczególnej. Wymagana jest, co do zasady jednomyślna zgoda wszystkich wspólników, gdzie każdy wspólnik działa w imieniu własnym, składając indywidualne oświadczenie woli.67 Zmiana treści stosunku spółki staje się skuteczna wobec osób trzecich już z chwilą ważnego dokonania właściwej czynności prawnej. W związku z tym, że spółki cywilne nie podlegają wpisowi do rejestru publicznego wyposażonego w przymiot jawności materialnej, skuteczność dokonania zmian względem osób trzecich oceniana będzie na zasadach ogólnych - w odniesieniu do kontrahentów powiązanych ze spółką ciągłymi stosunkami prawnymi oznacza to konieczność poinformowania ich o dokonanych zmianach. Interesy osób trzecich chroni w tej kwestii odpowiednio stosowany art. 512 KC.68 
Wypowiedzenie udziału przez wspólnika 
Wypowiedzenie udziału przez wspólnika spółki cywilnej prowadzi do zmian podmiotowych w strukturze spółki. Zgodnie z przepisem art. 869 § 1 KC, jeżeli spółka została zawarta na czas nieoznaczony, każdy wspólnik może z niej wystąpić wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego. Z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia. W takiej sytuacji do wspólnika należy wybór prawa, z którego skorzysta: żądania rozwiązania spółki bądź wypowiedzenia udziału, natomiast rzeczą sądu jest ocena, czy w sytuacji, gdy wspólnik żąda rozwiązania spółki zaspokojenie jego żądań nie jest w okolicznościach sprawy nadużyciem prawa podmiotowego.69 Występujący wspólnik traci udział w majątku wspólnym, który trwa nadal, a współuprawnionymi do niego są pozostali wspólnicy70. Wygasają wszystkie prawa i obowiązki  zarówno o charakterze majątkowym, jak i organizacyjnym, przysługujące wspólnikowi jako podmiotowi stosunku prawnego spółki. Prawo do wypowiedzenia umowy przysługuje każdemu wspólnikowi. Jest to jego prawo kształtujące, z tym że skutkiem wypowiedzenia nie jest rozwiązanie umowy spółki, ale wygaśnięcie stosunku prawnego spółki jedynie wobec wypowiadającego wspólnika. W istocie jest to wypowiedzenie umowy spółki71 - jednakże w odróżnieniu od innych stosunków zobowiązaniowych wypowiedzenie przez jednego wspólnika nie powoduje wygaśnięcia całego zobowiązania, ale wygaśnięcie go tylko wobec wspólnika  dokonującego wypowiedzenia – powodujące zmianę składu osobowego spółki.
Zgodnie z art. 869 § 1 KC wypowiedzenie uniezależnione jest od jakiegokolwiek powodu czy terminu ani nie wymaga uzasadnienia, jednakże odnosi się wyłącznie do spółek zawartych na czas nieokreślony. Wydaje się, że umowa spółki ani uchwała wspólników nie może wyłączyć prawa do wypowiedzenia udziału.72 Wspólnikowi przysługuje również prawo do wypowiedzenia udziału w spółce zawiązanej na czas oznaczony, bez zachowania terminów wypowiedzenia, lecz może to nastąpić jedynie z ważnych powodów (art. 869 § 2 KC). Ważne powody mogą dotyczyć zarówno samego wspólnika, jak i pozostałych wspólników, mogą nimi być przykładowo sytuacja rodzinna, długotrwała choroba, naruszenie obowiązku lojalności przez pozostałych wspólników, zaprzestanie przez pozostałych wspólników współdziałania dla określonego celu, ich uczestnictwo w działaniach i podmiotach konkurencyjnych.73 Wypowiedzenie dokonywane jest w drodze jednostronnego oświadczenia woli wypowiadającego wspólnika. Jego adresatami powinni być wszyscy wspólnicy. Nie wystarczy złożenie takiego oświadczenia wobec wspólnika uprawnionego do reprezentowania spółki, czy prowadzącego jej sprawy, ponieważ wypowiedzenie nie należy ani do czynności z zakresu reprezentacji, ani z zakresu prowadzenia spraw74. Ustępującemu wspólnikowi - zgodnie z zasadami określonymi w art. 871 KC - przysługuje zwrot rzeczy wniesionych tylko do używania, wypłata w pieniądzu wartości jego wkładu oraz wypłata w pieniądzu część wartości wspólnego majątku, po odliczeniu wartości wkładów, w stosunku w jakim uczestniczył w zysku. Omawiane rozliczenia nie mają wpływu na odpowiedzialność własnym majątkiem za zobowiązania powstałe w czasie członkostwa ani na roszczenia regresowe za spełnione w imieniu spółki zobowiązania.75

Radca prawny Piotr Bliźniak
LEX GEMINI Kancelaria Radcy Prawnego Żary 
www.lexgemini.pl
48 W. Pyzioł, Prawo..., op. cit., s. 57.
49 M. Machnij, Polskie..., op. cit., s. 84.
50 A. M. Malinowski, Spółka..., op. cit., s. 45.
51 W. Pyzioł, Prawo..., op. cit., s. 59.
52 Uchwała NSA z dnia 15.10.2008 r., II GPS 5/08, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/56D1EC0044.
53 M. Zielińska, Nazwa spółki cywilnej jako dobro osobiste, PS 1998, nr 11, s. 7; R. Sowiński, Problemy z
identyfikacją spółki cywilnej, Przegląd Podatkowy 2001, nr 5, s. 16.
54 Wyrok SN z dnia 11.03.2003 r., V CKN 1872/00, Lex nr 141386.
55 M. Rudnicki [w:] R. Szczepaniak, M. Rudnicki, M. Knaflewski, Polskie prawo spółek, Warszawa 2002, s. 60.
56 Zgodnie z przepisami art. 432 i n. KC firmą jest nazwa, pod którą przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą i
która służy podmiotowemu wyróżnieniu przedsiębiorcy w obrocie gospodarczym. (E. Gniewek [w:] Kodeks
cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, Warszawa 2006, s. 97.
57 Wyrok SN z dnia 14.12.1990 r., I CR 529/90, OSNC 1992, nr 7-8, poz. 136.

58 § 2 pkt 1a) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27.07.1999 r., w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i
aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń, oraz
szczegółowych warunków i trybu współdziałania statystyki publicznej z innymi organami prowadzącymi urzędowe
rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej (Dz.U. Z 2000 r. Nr 69, poz. 763 z późn zm.).
59 Art. 62 ust. 4 ustawy z dnia 29.06.1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 z późn zm.).
60 Art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn. -
Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 z późn zm.) stanowi, że jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości
prawnej, które na podstawie odrębnych przepisów są płatnikami podatków otrzymują numer NIP.
61 Wyrok WSA w Warszawie z dnia 21.03.2006 r., VI SA/Wa 2215/05, Lex nr 257125.
62 Pismo Generalnego Inspektora Nadzoru Bankowego z dnia 12.07.2001 r., nr BN-BPN-III-PMB-526-395/01, Glosa
2001, nr 9, s. 39-40.
63 Art. 51 ustawy z dnia 29.09.1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. - Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn zm.).
64 Art. 2A ustawy z dnia 14.12.1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (tekst jedn. - Dz. U. z 2007 r. Nr 70,
poz. 474 z późn zm.).
65 M. Podleś [w:] M. Podleś, L. Siwik, Spółka cywilna w obrocie gospodarczym, Warszawa 2009, s. 58.
66 Tekst jedn. - Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm., powoływana dalej jako PCC.

67 A. Herbert, Spółka..., op. cit., s. 413.
68 Ibidem, s. 416.
69 Wyrok SA w Białymstoku z dnia 22.07.1999 r., I ACa 197/99, OSA 2000, nr 1, poz. 8.
70 A. Kidyba, K. Kopaczyńska – Pieczniak, Komentarz..., op. cit., s. 1111.

71 K. Pietrzykowski [w:] Kodeks Cywilny. Komentarz, Tom II red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2004, s. 570.
72 J. Gudowski [w:] G. Bieniek, H. Ciepła, S. Dmowski, J. Gudowski, K. Kołakowski, M. Sychowicz, T. Wiśniewski,
C. Żuławska, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom 2, Warszawa 2006, s. 696
73 A. Kidyba, K. Kopaczyńska – Pieczniak, Komentarz..., op. cit., s. 1112.
74 S. Grzybowski, System..., op. cit., s. 829.
75 A. Kidyba, K. Kopaczyńska – Pieczniak, Komentarz..., op. cit., s. 1113


Radca prawny prowadzący własną Kancelarię Radcy Prawnego w Żarach. Radca prawny traktuje klientów z miasta Żary priorytetowo zapewniając nawyższą jakość usług za rozsądną cenę. Prawnik w Żarach profesionalnie doradzi w kwestiach prawnych, a także zapewni kompetentne zastępstwo przed sądem lub organem państwowym czy samorzadowym. Dobry prawnik- Żary i jego mieszkańcy potrzebują fachowej pomocy prawnej pozwalającej zabezpieczyć swoje interesy. Dobry i tani prawnik w Żarach ma swoje biuro przy ul. Okrzei 9, Żary, w budynku przychodni Medyk, nieopodal firmy Rolmasz.. Obsługuje m.in. z nowoczesną formą zajmującą się aranżacja wnętrz i projektowanie  wnętrz przez profesjonalnych architektów we Wrocławiu i Zielonej Górze RT Studio Projektowe.

3 komentarze:

  1. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
  2. A jakiej konkretnie pomocy potrzebujecie? Ja zazwyczaj decyduję się na pomoc radcy prawnego. Świetnego udało się znaleźć w tym miejscu radcaprawny-trojmiasto.pl Zawsze można otrzymać tam fachową wiedzę.

    OdpowiedzUsuń
  3. Naprawdę świetnie napisane. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń